Статья

Федеральнэ телевиденэм нэхъ щIэупщIэ щызиIэу къалъытэ «Голос» шоум и еянэ зэпеуэм хэтщ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ, «Гоголь центр» театрым и артисткэ Мамрэш Светланэрэ уэрэджыIакIуэ Бэрбэч Аскэррэ. 

ЩыIэщ цIыху, ар нэгъуэщIхэм къеб­гъэцIыхун щхьэкIэ псалъэ лей ущыхуэмыныкъуэ. Апхуэдэр цIэ­рыIуэ мэхъу езым игъэлъэгъуа щапхъэкIэ, и IуэхущIафэ дахэкIэ, и дуней тетыкIэ екIукIэ. 
Зи гугъу тщIыну бзылъхугъэр зэи хущIэкъуакъым цIыхубэм захигъэ­фIыкIыну, и хъуэпсапIэри цIэрыIуэ ­хъуныртэкъым, атIэ нэхъыбэм сэбэп яхуэхъунырщ и гъащIэ гъуазэр. Джэш ФатIимэ и цIэм епхащ цIыхум хэлъын хуей хьэл-щэн нэхъыфIхэр - гуапагъэр, пэжыгъэр, нэмысыфIагъыр, лэжьыгъэр фIыуэ лъагъуныр. Ахэращ абы и гъащIэр зыхуигъэпсар. 

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и унафэщIыр яхъуэжащ. ЕджапIэ нэхъыщхьэм дыгъэгъазэм и 2-м щекIуэкIа конференцым щэхуу Iэ зэрыщаIэтам ипкъ иткIэ, ­КъБКъУ-м и ректору хахащ физико-математикэ щIэ­ныгъэхэм я кандидат, доцент Лесев Вадим Николай и къуэр. Абы ипэкIэ а къулыкъур 2015 гъэ лъандэрэ ­ирихьэкIащ техникэ щIэныгъэхэм я доктор Алътуд Юрэ Къамболэт и къуэм.

Апхуэдэ фIэщыгъэ иIащ Шэджэм къалэм дэт ЩэнхабзэмкIэ унэм иджыблагъэ щекIуэкIа, КIыщ Му­хьэдин и щIыхькIэ къызэрагъэпэща хэгъэгу фестиваль-конкурсыр зэ­рызэхуащIыж концертым. Къы­зэхуэсахэр япэщIыкIэ ирагъэплъащ «Си лэжьыгъэр. КIыщ Мухьэдин» документальнэ фильм кIэ­щIым. ИужькIэ абыхэм Iэмал яIащ сурэтыщI гъуэзэджэм и Iэдакъэ­щIэкIхэр видеокIэ зрагъэлъагъуну.

Зи гугъу тщIы махуэшхуэр УФ-м и Къэрал Думэм къыщищтар 2007 гъэм щIышылэм и 26-рщ. Абы и унафэм къыщыгъэлъэгъуат: «Дэ ди япэ итахэм я фэеплъыр дгъэлъапIэ къудейкъым, атIэ Совет Союзым и ЛIыхъужьхэу, Урысей Федерацэм и ЛIыхъужьхэу, Георгий Щихъым и орденымрэ ЩIыхь орденымрэ зы­хуагъэфэщахэу мы зэманым псэухэми я пщIэр къыдоIэт». 2007 гъэм мазаем и 28-м Президент Путин Владимир Iэ тридза иужь, Федеральнэ законым къару игъуэтащ. 

Иджыблагъэ Налшык щекIуэкIащ «Иджырей Урысейм ислъам щэнхабзэр зэрыщызекIуэр: и щытыкIэмрэ зиужьы­нымкIэ щыIэ Iэмалхэмрэ» къэралзэхуаку щIэныгъэ-практикэ конференц. 
Зэхуэсыр КъБР-м и Муслъымэнхэм я дин IуэхущIапIэм къызэригъэпэщащ УФ-м и Президентым и администрацэмрэ «Ислъам щIэныгъэмрэ щэн­хабзэмрэ дэIыгъынымкIэ фондымрэ» я щIэгъэкъуэну. Абы хэтащ къэрал зэмылIэужьыгъуэхэм, Кавказ Ищхъэрэм ис мус­лъымэнхэм я дин Iуэху­щIапIэхэм я Iэтащхьэхэр, духьэ­шыхэр, властым и лIы­кIуэхэр, журналистхэр, IэщIагъэлIхэр. 

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек республикэм и Правительствэм и Уна­фэщIхэмрэ абы хэтхэмрэ я зэIущIэ   иригъэкIуэкIащ лъэпкъ проектхэр гъэзэщIа зэрыхъур къэпщытэным теухуауэ.

Мэзкуу къалэм ще­кIуэ­кIащ лIэужьыгъуэ псори зыхэт каратэмкIэ япэ дунейпсо чемпионатрэ зэ­хьэзэхуэрэ. Лъэпкъ спортым и зыужьыныгъэм и дежкIэ ар Iуэхугъуэшхуэщ. Зэхыхьэм хэтащ къэрал 30-м къикIа спортсмен 1500-м нэб­лагъэ. 
Урысей Федерацэм и командэ къыхэхам хэту зэхьэзэхуэм щызэуащ ­КъБР-м щыщ спортсмен 18 икIи ди къэралым медаль зэмылIэужьыгъуи 7 къыхуахьащ. 

ЩIалэгъуалэмрэ сабийхэмрэ я творчествэмкIэ республикэ уардэунэм 3 - 5-нэ классхэм щIэс еджа­кIуэ цIыкIухэм папщIэ къызэригъэпэщ «Си Къэбэрдей-Балъкъэр» зэпеуэр мы махуэхэм екIуэкIащ. 
Хабзэ хъуауэ Iуэхур илъэс къэс щIрагъэкIуэкIым щхьэусыгъуэ дахи иIэщ. Ар ди щIыналъэм щыпсэу лъэпкъхэм къа­декIуэкI хабзэхэр, щэнхабзэр хъу­мэнырщ, ахэр ди нобэрей гъащIэм хапщэурэ къыдэкIуэтей щIэблэр абы щIапIыкIын, апхуэдэу творчествэ и лъэныкъуэкIэ сабийхэм ябгъэдэлъ зэчийхэр наIуэ къащIын папщIэщ. 

«Урысейм и дежкIэ демо­кратием нэмыщI ­нэгъуэщI политикэ гъуэгу щыIэкъым, щыIэнкIи хъунукъым… Илъэс хьэлъэхэм Урысейм и цIыхубэм я тегушхуэныгъэмрэ бэшэчагъымкIэ гъэунэхуныгъэ хьэлъэхэр къызэранэкIын, граждан, социальнэ, лъэпкъ зэгурыIуэныгъэм хуэкIуэн, демократием, цIыхум и хуитыныгъэхэм пщIэ яхуэщIыным, законыр нэхъыщхьэу щытыным къыгуэхыпIэ имыIэу пыщIа зыужьыныгъэ гъуэгуанэм теувэн яхузэфIэкIащ.